موتور آسانسور گیربکس
موتورهای گیربکسدار آسانسور به دلیل توانایی بالا در حمل بارهای سنگین، هزینهی کمتر و ساختار مقاوم، همچنان یکی از انتخابهای پرطرفدار برای ساختمانهای کمارتفاع و متوسط هستند. با این حال، معایبی چون مصرف انرژی بیشتر و صدای بالاتر میتوانند در شرایطی کاربرد آن ها را محدود کنند. انتخاب میان موتورهای گیربکسدار و گیرلس بستگی به نیاز ساختمان، ارتفاع، میزان استفاده و بودجهی کارفرما دارد. بهطور کلی، آشنایی دقیق با ویژگیها و تفاوتهای این دو نوع موتور، میتواند به تصمیمگیری بهتری برای انتخاب سیستم آسانسور کمک کند.
موتورهای آسانسور یکی از اجزای کلیدی سیستمهای حمل و نقل عمودی در ساختمانها هستند که برای انتقال افراد و بارها به طبقات مختلف به کار میروند. با پیشرفت فناوری و افزایش نیاز به ساختمانهای بلندتر و پرکاربردتر، طراحی و تولید موتورهای آسانسور نیز دستخوش تغییرات بسیاری شده است. یکی از انواع موتورهایی که در آسانسورها بهطور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد، موتورهای گیربکسدار است. این موتورها به دلیل کارایی بالا، عمر طولانی و قابلیت حمل بارهای سنگین در سرعتهای مختلف، در ساختمانهای مسکونی، تجاری و صنعتی کاربرد گستردهای دارند.
موتور آسانسور گیربکس
موتورهای آسانسور گیربکسدار از یک موتور الکتریکی و یک جعبه دنده (گیربکس) تشکیل شدهاند که به وسیلهی آن، حرکت دورانی موتور به نیروی لازم برای جابهجایی کابین آسانسور تبدیل میشود. موتورهای گیربکسدار عموماً از نوع موتورهای سهفاز القایی یا موتورهای DC هستند که به دلیل سرعت بالای دور موتور و استحکام بالا، انتخاب مناسبی برای این سیستمها به حساب میآیند. گیربکس بهکار رفته در این موتورها معمولاً شامل چرخدندههای حلزونی یا هلیکال است که انتقال قدرت را بهصورت مطمئن و کمصدا فراهم میکند.
ساختار موتور گیربکسدار
ساختار موتور گیربکسدار آسانسور شامل چندین بخش اصلی به شرح زیر است:
- موتور الکتریکی: نیروی لازم برای حرکت را تأمین میکند. موتورهای القایی سهفاز یا موتورهای DC در این بخش استفاده میشوند.
- گیربکس: شامل چرخدندهها و قطعاتی است که وظیفه کاهش سرعت و افزایش گشتاور را به عهده دارند.
- ترمز: سیستم ترمز مکانیکی که در صورت قطع برق یا توقف اضطراری، کابین آسانسور را در محل خود نگه میدارد.
- فلایویل: در بعضی طراحیها از فلایویل برای تنظیم و کنترل سرعت کابین استفاده میشود.
- دیسک ترمز: به منظور جلوگیری از حرکت ناخواسته و ایمنی بیشتر در سیستم، دیسک ترمز به کار میرود.
عملکرد موتور گیربکسدار آسانسور
عملکرد موتورهای گیربکسدار آسانسور بر اساس تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی انجام میشود. پس از روشن شدن موتور، حرکت دورانی آن توسط گیربکس به سرعت و گشتاور مناسب برای حرکت کابین تبدیل میشود. چرخدندههای گیربکس، سرعت بالای موتور را به سرعت پایینتری تبدیل میکنند که مناسب برای جابهجایی کابین است، در حالی که گشتاور خروجی افزایش مییابد. در این سیستم، به کمک ترمز مکانیکی و الکترومغناطیسی، کنترل دقیقی بر حرکت کابین صورت میگیرد تا ایمنی و راحتی مسافران تضمین شود. این ترمزها در زمان توقف و شروع به حرکت کابین وارد عمل میشوند و مانع از ایجاد تکانهای ناگهانی میگردند.
مزایای موتور گیربکسدار آسانسور
موتورهای گیربکسدار آسانسور از مزایای متعددی برخوردارند که آن ها را برای کاربردهای خاصی ایدهآل میکند. این مزایا عبارتاند از:
- هزینهی کمتر: در مقایسه با موتورهای گیرلس، موتورهای گیربکسدار ارزانتر هستند و هزینهی تعمیر و نگهداری کمتری دارند.
- توانایی جابهجایی بارهای سنگین: این موتورها برای جابهجایی بارهای سنگین مناسبتر هستند.
- انعطافپذیری در سرعتهای مختلف: موتورهای گیربکسدار امکان تنظیم سرعتهای مختلف را دارند و برای ساختمانهای کمارتفاع و متوسط مناسبترند.
- طول عمر بالا: به دلیل ساختار مقاوم، موتورهای گیربکسدار طول عمر بالایی دارند و در شرایط سخت کاری عملکرد مطلوبی دارند.
معایب موتور گیربکسدار آسانسور
در کنار مزایا، موتورهای گیربکسدار دارای معایبی نیز هستند که برخی از آن ها عبارتاند از:
- صدای بیشتر: گیربکسها معمولاً سر و صدای بیشتری تولید میکنند، که ممکن است در ساختمانهای مسکونی آزاردهنده باشد.
- فضای اشغال شده: موتورهای گیربکسدار به فضای بیشتری نیاز دارند و معمولاً به موتورخانه نیاز دارند که ممکن است محدودیتهایی را ایجاد کند.
- مصرف انرژی بیشتر: این موتورها در مقایسه با موتورهای گیرلس مصرف انرژی بیشتری دارند که میتواند هزینههای عملیاتی را افزایش دهد.
- تعمیر و نگهداری منظم: گیربکسها نیاز به تعمیر و نگهداری منظم دارند تا بهطور بهینه عمل کنند.
تفاوت موتور گیربکسدار با موتور گیرلس
یکی از مهمترین سوالاتی که در انتخاب موتور آسانسور مطرح میشود، مقایسه بین موتورهای گیربکسدار و گیرلس است. تفاوتهای اصلی این دو نوع موتور عبارتند از:
- ساختار و پیچیدگی: موتورهای گیربکسدار از گیربکس برای کاهش سرعت استفاده میکنند، در حالی که موتورهای گیرلس به گیربکس نیازی ندارند و بهطور مستقیم به فلکه کششی متصل میشوند.
- مصرف انرژی: موتورهای گیرلس به دلیل ساختار سادهتر و عدم استفاده از گیربکس، مصرف انرژی کمتری دارند.
- سرعت و راندمان: موتورهای گیرلس معمولاً در سرعتهای بالاتری عمل میکنند و برای ساختمانهای بلند و پرتردد مناسبتر هستند.
- هزینه: اگرچه موتورهای گیرلس راندمان بالاتری دارند، اما هزینه اولیه آن ها بیشتر است و معمولاً نیاز به سرمایهگذاری بالاتری دارند.